Mustafa Kemal'in Polatlı'daki karargaha ulaştığı 1921 Ağustosu'nun ortalarında, Yunanlılar, Sakarya'ya doğru harekete geçtiler; hedefleri Ankara'yı ele geçirmekti. Geçtikleri yerdeki birçok şehir ve kasabayı işgal ederek sonunda Sakarya'ya Türk Ordusu'nun karşısına gelmişlerdi. Bu savaşta, İngilizler tarafından her bakımdan desteklenen Yunanlılara karşı, ayağında çarık bile olmayan askerlerin, çağdaş silahlardan yoksun Türk Halkı'nın, sırtında bebeğini taşıyan kahraman Türk kadınlarının verdiği mücadele söz konusuydu. | Sakarya Muharebesi´ne ait Kroki | 23 Ağustos 1921'de Yunan Ordusu'nun taarruzu ile Sakarya Meydan Muharebesi başladı. Savaş çok çetin geçiyor, Türk askeri görülmemiş bir başarı sergiliyordu. Kimi zaman top sesleri Ankara'dan bile duyuluyor, buna karşılık düşman kuvvetleri ağır kayıplar verdirilerek durduruluyordu. Türk kuvvetleri her noktada inancını bir an olsun kaybetmeden azimle mevzilerini koruyor, ne pahasına olursa olsun düşmanın ilerlemesini engelliyorlardı. Başkomutan'ın bu savaştaki stratejisini yansıtan şu sözler oldukça manidardır: "Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz. Onun için, küçük büyük her birlik bulunduğu mevziden atılabilir. Fakat küçük, büyük her birlik, ilk durabildiği noktada, tekrar düşmana karşı cephe teşkil edip muharebeye devam eder. Yanındaki birliğin çekilmek zorunda kaldığını gören birlikler, ona tabi olamaz. Bulunduğu mevzide sonuna kadar dayanmağa ve mukavemete mecburdur." Mustafa Kemal'in bu ifadesini herkes düstur olarak benimsedi. Savaşın ilerlediği günlerde düşman kuvvetleri mevzilerinden uzaklaştılar. Mustafa Kemal Paşa'nın en başta istediği şey gerçekleşmiş, düşman kendi istediği yere doğru gelmeye başlamıştı. 10 Eylül 1921'de onun planı doğrultusunda Türkler karşı saldırıya geçtiler. Düşman kesin bir yenilgiyle karşı karşıya geldi ve bu taarruzla birlikte batıya doğru çekilmeye başladı. Elbette bu zaferde Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın mükemmel planlamasının yanında, savaşın her aşamasına bizzat katılmış olmasının payı da büyüktü. Yunanlıların "Büyük Yunanistan", Türklerin ise "Vatan Ülküsü" için çarpıştığı savaş tam 22 gün devam ederek 13 Eylül 1921'de sona erdi. Düşman kuvvetleri büyük bir yenilgiye uğratıldılar. Milli Mücadele tarihi içinde bu başarının anlamı çok büyüktü. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Mareşal rütbesi ve Gazi ünvanı ile onurlandırıldı. Yine askeri alanda kazanılan başarı beraberinde siyasi başarıyı da getirdi. Ekim ayında Fransızlarla Ankara Antlaşması, Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması imzalandı. Böylece düşman birliklerinin elinde İstanbul ve Boğazlar ile Gemlik-Eskişehir-Afyon-Çivril-Nazilli genel hattının batısı ile Doğu Trakya kalmış oluyordu. |